Het Scheepvaartmuseum, Amsterdam
Het Nederlands Scheepvaartmuseum in Amsterdam is gerenoveerd. Architectenbureau Ney + Partners ontwierp en engineerde een transparante kap waarmee de binnenplaats van het museum verandert in een verblijfsruimte. Een kompasroos vormt de basis voor de glazen koepel die zuiver op druk wordt belast. Staalbouwer Anmeco monteerde de staalconstructie in zeven werkdagen.
Toelichting project
Kompasroos in ideale boog
Het ontwerp van de overkapping is van de Belgische architect Laurent Ney van Ney + Partners. Op basis van windrozen uit antieke zeekaarten is een koepelvorm ontworpen, waarbij alle onderdelen zuiver op druk worden belast volgens het principe van de ideale boog. Ney zegt hierover: “In de staalconstructie ontbreken de traditionele liggers die in één richting overspannen. Het windrozenpatroon is gerationaliseerd en opgedeeld in drie-, vier-, vijf- en zeshoeken. De staalconstructie was mede daarom alleen met een 3D eindige elementen programma te berekenen.” De nokhoogte van de belendende bestaande daken vormde het maximum voor de nieuwe koepel, die ongeveer vijf meter bolt boven de bestaande dakgoot. Om te voorkomen dat de koepel de monumentale gebouwdelen rondom de binnenplaats zou schaden vanwege horizontale spatkrachten,kreeg de stalen koepel rondom een randbalkconstructie. Ney verheldert: “Op de oplegpunten resteren nuzuivere verticale krachten, die via de bestaande wanden naar de funderingworden geleid
6.000 verschillende onderdelen
De 160 ton zware constructie is hoofdzakelijk uitgevoerd in vol massief stripstaal. Bij toepassing van aluminium zou de constructie er zwaar hebben uitgezien, vanwege de relatief lage E-modulus van het lichtmetaal. Geert van de Velde, bedrijfsleider bij staalbouwer Anmeco, zegt over de constructie: “De stalen strippen volgen in twee richtingen de bolling van het dak. Ten opzichte van het maaiveld zijn de profielen dus verticaal gepositioneerd. Hiermee was het eenvoudiger om de constructie uit te tekenen en te monteren.”
Slimme ventilatie en HWA
De randbalkconstructie is tussen de oplegpunten open, om een semi- binnenklimaat te realiseren. Samen met zonwerende coating op het glas, voorkomt deze openheid ook ongewenste opwarming. Bovendien kan bij brand de rook eenvoudig weg, waardoor de kap vrij blijft van luiken. Ney: “De ventilatiestroken in de randbalkconstructie zijn zodanig ontworpen dat deze vanaf beneden onzichtbaar zijn. In deze randbalkconstructie is ook een nieuwe goot geïntegreerd. Deze vangt het hemelwater op van de transparante koepel en de eeuwenoude daken rondom. Met een pluvia-systeem is de goot in de hoeken aangesloten op de oude hemelwaterafvoeren.”
